การอบรมเชิงปฏิบัติการ เรื่อง
การวิเคราะห์ทางภูมิคุ้มกันวิทยา: เทคโนโลยีใหม่เพื่อการวิเคราะห์ผลิตภัณฑ์ธรรมชาติอย่างรวดเร็ว
“Immunoassay: Novel Technology for Rapid Analysis of Natural Products”
วันที่ 28 – 30 สิงหาคม 2560
ณ คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
หลักการและเหตุผล
ประเทศไทยมีการใช้สมุนไพรโดยแพทย์แผนไทยและแพทย์พื้นบ้านมายาวนาน นอกจากนี้กระแสความนิยมสุขภาพที่มีสูงขึ้น กอบกับการเพิ่มขึ้นของประชากรสูงวัยในประเทศ ประชาชนจึงให้ความสนใจเป็นอย่างมาก ดังจะเห็นได้จากผลิตภัณฑ์สมุนไพรที่มีจำหน่ายอย่างแพร่หลาย หลากหลายรูปแบบ แต่สมุนไพรกลับไม่ได้รับการยอมรับจากแพทย์แผนปัจจุบันในการสั่งจ่ายให้คนไข้มากนัก ทั้งนี้ส่วนหนึ่งเนื่องมาจากการไม่มั่นใจในคุณภาพของผลิตภัณฑ์ที่วางจำหน่าย หากดูจากกระบวนการผลิตหรือเอกสารที่กำกับผลิตภัณฑ์ ไม่มีการบ่งชี้ยืนยันถึงคุณภาพที่น่าเชื่อถือ ในขณะที่ประชาชนก็ขาดความตระหนักถึงความสำคัญของมาตรฐานสมุนไพรที่จะส่งผลต่อประสิทธิภาพและความปลอดภัยจากการใช้ยาสมุนไพร นอกจากนี้ยังพบปัญหาการใช้วัตถุดิบสมุนไพรที่ไม่มีถูกต้องหรือด้อยคุณภาพกว่ามาแทนสมุนไพรที่มีคุณภาพดีแต่ราคาแพง ประเด็นปัญหาเรื่องมาตรฐานสมุนไพรจึงมีความสำคัญอย่างยิ่งที่จะช่วยขับเคลื่อนให้เกิดการใช้สมุนไพรอย่างมั่นใจทั้งในด้านประสิทธิภาพและความปลอดภัย
การตรวจสอบคุณภาพของสมุนไพรทำได้หลายวิธีด้วยกัน โดยทั่วไปตามหัวข้อที่กำหนดไว้ใน Thai Herbal Pharmacopoeia จะมีส่วนของการตรวจสอบเอกลักษณ์เครื่องยาทั้งจากลักษณะภายนอกและลักษณะภายใน และมีการตรวจสอบองค์ประกอบทางเคมีในรูปแบบ chemical profile ซึ่งจะใช้วิธีพื้นฐานที่ไม่ได้ซับซ้อน แต่มีความไวในการตรวจและความแม่นยำค่อนข้างต่ำ ต่อมามีการตรวจวิเคราะห์สารสำคัญในสมุนไพรด้วยวิธีทางโครมาโตกราฟีที่มีความแม่นยำที่สูงขึ้น หากแต่ต้องอาศัยเครื่องมือขนาดใหญ่และใช้เวลาตรวจสอบนานต่อหนึ่งครั้งของการตรวจสอบ ดังนั้นจึงมีการพัฒนาวิธีการตรวจสอบทางเคมีด้วยเทคโนโลยีใหม่ ที่มีความไวและความแม่นยำที่สูง คือ การใช้วิธีการทางภูมิคุ้มกันวิทยา ซึ่งเป็นวิธีการใหม่ที่จะเป็นเทคโนโลยีในอนาคตที่จะถูกนำมาใช้ในงานตรวจสอบและควบคุมมาตรฐานผลิตภัณฑ์มากขึ้น
โครงการอบรมเชิงปฏิบัติการเรื่อง “Immunoassay: Novel Technology for Rapid Analysis” จะมีการนำเสนอทั้งในแง่ทฤษฎีและปฏิบัติเกี่ยวกับเทคโนโลยีสมัยใหม่ เพื่อการตรวจสอบสารสำคัญในพืชสมุนไพร ที่สามารถพัฒนาต่อยอดในการผลิตชุดตรวจสอบสารในอนาคตได้ (Natural product detection kit) โดยมีวิทยากรที่เชี่ยวชาญจากประเทศไทยและประเทศญี่ปุ่นที่ทำวิจัยและพัฒนาวิธีการตรวจสอบด้วยเทคนิคนี้มาอย่างยาวนาน ผู้เข้าฝึกอบรมจะได้รับความรู้ทั้งในด้านทฤษฎีและวิธีการปฏิบัติจากการอบรมครั้งนี้ ซึ่งจะทำให้ผู้เข้าอบรมสามารถนำความรู้ที่ได้ไปประยุกต์ใช้กับงานของตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพ
การตรวจสอบคุณภาพของสมุนไพรทำได้หลายวิธีด้วยกัน โดยทั่วไปตามหัวข้อที่กำหนดไว้ใน Thai Herbal Pharmacopoeia จะมีส่วนของการตรวจสอบเอกลักษณ์เครื่องยาทั้งจากลักษณะภายนอกและลักษณะภายใน และมีการตรวจสอบองค์ประกอบทางเคมีในรูปแบบ chemical profile ซึ่งจะใช้วิธีพื้นฐานที่ไม่ได้ซับซ้อน แต่มีความไวในการตรวจและความแม่นยำค่อนข้างต่ำ ต่อมามีการตรวจวิเคราะห์สารสำคัญในสมุนไพรด้วยวิธีทางโครมาโตกราฟีที่มีความแม่นยำที่สูงขึ้น หากแต่ต้องอาศัยเครื่องมือขนาดใหญ่และใช้เวลาตรวจสอบนานต่อหนึ่งครั้งของการตรวจสอบ ดังนั้นจึงมีการพัฒนาวิธีการตรวจสอบทางเคมีด้วยเทคโนโลยีใหม่ ที่มีความไวและความแม่นยำที่สูง คือ การใช้วิธีการทางภูมิคุ้มกันวิทยา ซึ่งเป็นวิธีการใหม่ที่จะเป็นเทคโนโลยีในอนาคตที่จะถูกนำมาใช้ในงานตรวจสอบและควบคุมมาตรฐานผลิตภัณฑ์มากขึ้น
โครงการอบรมเชิงปฏิบัติการเรื่อง “Immunoassay: Novel Technology for Rapid Analysis” จะมีการนำเสนอทั้งในแง่ทฤษฎีและปฏิบัติเกี่ยวกับเทคโนโลยีสมัยใหม่ เพื่อการตรวจสอบสารสำคัญในพืชสมุนไพร ที่สามารถพัฒนาต่อยอดในการผลิตชุดตรวจสอบสารในอนาคตได้ (Natural product detection kit) โดยมีวิทยากรที่เชี่ยวชาญจากประเทศไทยและประเทศญี่ปุ่นที่ทำวิจัยและพัฒนาวิธีการตรวจสอบด้วยเทคนิคนี้มาอย่างยาวนาน ผู้เข้าฝึกอบรมจะได้รับความรู้ทั้งในด้านทฤษฎีและวิธีการปฏิบัติจากการอบรมครั้งนี้ ซึ่งจะทำให้ผู้เข้าอบรมสามารถนำความรู้ที่ได้ไปประยุกต์ใช้กับงานของตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพ